بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - آرمان امروز /متن پیش رو در آرمان امروز منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
عرفان بیوک‌نژاد| با پررنگ‌تر شدن احتمال ازسرگیری مذاکرات میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده، نشانه‌هایی از تشدید نگرانی و ناآرامی در میان جریان‌های تندرو – چه در داخل کشور و چه در خارج از آن – به چشم می‌خورد.
بر اساس شواهد موجود، اکنون دیگر اصل مذاکره بین دو کشور مورد تردید نیست و آنچه در دستور کار قرار دارد، نحوه و شکل مذاکرات است. به‌گفته ناظران، ایران مذاکره مستقیم را به‌طور کلی رد نکرده، بلکه آن را به تحقق برخی شروط مشروط کرده است؛ از جمله آزادسازی بخشی از دارایی‌های بلوکه‌شده یا اعمال تخفیف در بخشی از تحریم‌ها.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، ضمن تأیید اصل مذاکره، بر موضع مشروط جمهوری اسلامی تأکید کرد. هم‌زمان، منابع دیپلماتیک از آغاز قریب‌الوقوع مذاکرات طی 15 روز آینده خبر می‌دهند.
این تحولات، واکنش‌های شدیدی از سوی جریان‌های تندرو داخلی و خارجی به‌دنبال داشته است. سفر فوری بنیامین نتانیاهو به اروپا و دیدارهای او با مقامات غربی، همراه با تیترهای هشدارآمیز روزنامه‌های تندرو در ایران – از جمله روزنامه کیهان – نشانه‌ای از افزایش فشار این جریان‌ها برای جلوگیری از دستیابی به توافق تلقی می‌شود.
همچنین برخی چهره‌های اصولگرا نظیر حمید رسایی، طی اظهاراتی، نسبت به روند مذاکرات ابراز نگرانی کرده‌اند. ناظران معتقدند این بیتابی جریان‌های مخالف، خود نشانه‌ای از پیشرفت روند دیپلماسی و افزایش احتمال توافق است.
یدا… طاهرنژاد، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران به روزنامه آرمان امروز گفت: در طول ماه‌های اخیر، مسئله مذاکره به یکی از مهم‌ترین محورهای بحث در فضای سیاسی کشور تبدیل شده است. تحلیل‌ها و اظهارنظرهای فراوانی از سوی اندیشمندان، کارشناسان و مسئولان درباره ضرورت یا عدم ضرورت ورود به مذاکرات مطرح شده است. در این میان، دو دیدگاه اصلی قابل تفکیک است: دیدگاه نخست، بر اصل مذاکره به عنوان ابزاری برای تأمین منافع ملی و کاهش فشارهای خارجی تأکید دارد. دیدگاه دوم اما، با اصل مذاکره مخالفت می‌ورزد و به‌نظر می‌رسد که ملاحظاتی فراتر از منافع ملت ایران در رویکرد این گروه تأثیرگذار است.
وی ادامه داد: گرچه قضاوت درباره نیات افراد دشوار و نیت‌خوانی، امری نامطمئن است، اما می‌توان گفت که برخی مواضع و رفتارها نشان می‌دهد که مخالفت این جریان با مذاکره، از زاویه‌ای فراتر از مصالح کشور صورت می‌گیرد. این جریان‌ها معمولاً در موضع ضد توسعه و ضد تحول قرار دارند و مخالفت صریح خود را با روندهای اصلاحی و گشایش‌گرایانه، حتی به‌صورت علنی نیز اعلام می‌کنند. بنابراین طبیعی است که از مذاکره، که می‌تواند بستر تحقق توسعه، پیشرفت و تعالی کشور باشد، نیز استقبال نکنند. این فعال سیاسی اظهار کرد: با وجود این اختلاف دیدگاه‌ها، نظام جمهوری اسلامی ایران به یک جمع‌بندی نهایی رسیده و آن، پذیرش اصل مذاکره با رعایت برخی شروط است. به‌بیان روشن‌تر، «مذاکره آری، اما مذاکره مستقیم نه» رویکردی است که در شرایط فعلی دنبال می‌شود. بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را برای گفت‌وگو بر سر موضوعات مورد اختلاف اعلام کرده است و در عین حال، بر توانمندی خود در دفاع از عملکرد و مواضع خود، در چارچوب قوانین و موازین بین‌المللی تأکید دارد.
وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران نه‌تنها از چارچوب‌های بین‌المللی تخطی نکرده، بلکه با تکیه بر همین اصول، همواره آماده پاسخگویی بوده است؛ حتی در شرایطی که بسیاری از مدعیان بین‌المللی، خود از پایبندی به همین موازین سر باز زده‌اند. با این حال، به‌دلیل تجربه تلخ بدعهدی‌های پیشین در روند مذاکرات، ترجیح داده شده است که گام نخست از طریق مذاکره غیرمستقیم برداشته شود؛ شیوه‌ای که در عین حفظ کانال گفت‌وگو، امکان ارزیابی تعهد و صداقت طرف مقابل را نیز فراهم می‌کند.
طاهرنژاد عنوان کرد: چنانچه در مسیر مذاکرات غیرمستقیم، زمینه‌ای برای اعتمادسازی فراهم شود و پایبندی طرف مقابل به اصول مذاکره به اثبات برسد، می‌توان در مراحل بعدی به‌سوی مذاکرات مستقیم حرکت کرد. مذاکره مستقیم این مزیت را دارد که امکان تبیین شفاف‌تر مسائل، درک مستقیم دیدگاه‌ها و رسیدن به درکی مشترک را افزایش می‌دهد. اما از آنجا که تحقق این بستر نیازمند فضای اعتماد متقابل است، مذاکره غیرمستقیم فعلاً گزینه‌ای واقع‌بینانه و ایمن محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: امید آن است که در آینده، این مسیر به تفاهم نهایی منجر شود؛ تفاهمی که با برداشته شدن تحریم‌های ظالمانه، فشارهای سنگین اقتصادی را کاهش دهد. این تحریم‌ها در سال‌های اخیر، بر تمام ابعاد زندگی مردم، از معیشت و رفاه گرفته تا روند توسعه کشور، تأثیرات منفی داشته‌اند و ادامه آن‌ها می‌تواند پیامدهای گسترده‌تری در پی داشته باشد.
این فعال سیاسی بیان کرد: برقراری روابط عادی اقتصادی، تجاری و مالی با جهان، گامی ضروری برای بازگشت کشور به مسیر رشد و توسعه پایدار است. گفت‌وگو با جهان، به‌ویژه در سطحی فراتر از دولت و مجلس، نیازمند تصمیمی کلان و حمایت ساختاری است؛ تصمیمی که از سوی نظام اتخاذ شده و به مرحله اجرا درآمده است.
وی در نهایت خاطر نشان کرد: در این مسیر، مخالفت‌ها و هیاهوهای گروه‌های تندرو نمی‌تواند مانع تحقق اراده نظام شود. این جریان‌ها نه از قدرت عددی و پایگاه اجتماعی برخوردارند و نه نفوذی در معادلات بین‌المللی دارند. ابزار آن‌ها محدود به جنجال رسانه‌ای و بهره‌گیری از تریبون‌هاست؛ در حالی‌که سیاست‌گذاری در نظام، تابع منطق، مصلحت و تدبیر است، نه هیاهو و جنجال. البته چنانچه -خدای ناکرده- این جریان‌ها بتوانند نفوذی در برخی مراکز حساس پیدا کنند، احتمال اثرگذاری‌شان بر روند مذاکرات وجود دارد، اما چنین سناریویی بعید به‌نظر می‌رسد.در مجموع، آنچه اهمیت دارد استمرار رویکرد عقلانی و واقع‌گرایانه نظام در قبال مذاکره است؛ رویکردی که می‌تواند آینده کشور را از بن‌بست‌های تحمیلی نجات داده و افق‌های روشنی برای تعامل عزتمند با جهان بگشاید.
بازار