6 برنامه که نیمه دوم 1403 با فرم مشابه پخش شدند
فرهنگی اجتماعی
بزرگنمايي:
اخبار محرمانه - نگاهی به ساختار برنامه‌هایی مثل «داستان شد»، «جهت» و «ایران دوست‌داشتنی» از تکرار یک الگوی ثابت در برنامه‌های متعدد تلویزیونی خبر می‌دهد.
نگاهی به ویژه‌برنامه‌های ماه رمضان 1403-1404 در شبکه‌های مختلف سیما، الگویی تکرارشونده را در شماری از این برنامه‌ها و برخی از دیگر محصولات ماه‌های اخیر تلویزیون نشان می‌دهد که برای طراحی برنامه‌های پرتعدادی استفاده شده و به چشم مخاطبان آمده است.
در الگوی یادشده، معمولا یک مجری به عنوان گرداننده برنامه حاضر است و چهار چهره شناخته‌شده با عنوان «میزبان» از شرکت‌کنندگانی میزبانی می‌کنند که در موضوع برنامه، به ارائه می‌پردازند. تماشاگران نیز یکی از عناصر ثابت این گونه برنامه به شمار می‌روند که در استودیوهای بزرگ آن‌ها حضور دارند و با واکنش‌های جمعی، به انتقال حس به تماشاگر تلویزیون کمک می‌کنند.
به شکلی جالب توجه در شب‌های ماه رمضان 1403-1404، «جبهه» با موضوع دفاع مقدس و «ایران دوست‌داشتنی» با موضوع اقوام ایرانی از شبکه یک و «محفل» قرآنی از شبکه سه سیما در جدول پخش قرار دارند. در یکی دو ماه اخیر نیز «داستان شد» با موضوع کتاب‌خوانی و فصل جدید حسینیه «معلی» ویژه اعیاد شعبانیه روی آنتن شبکه سه دیده شدند. مجموعه برنامه «جهت» هم با گفتارهایی درباره شهید حاج‌قاسم سلیمانی در ایام شهادت از شبکه افق پخش شد تا شمار برنامه‌هایی که با این الگوی برنامه‌سازی، تنها در بازه زمستان 1403 به پخش رسید، به رقم قابل تأمل 6 عنوان برسد!
اغلب برنامه‌های یادشده با موضوعات مذهبی و انقلابی ساخته می‌شوند که برخلاف موضوعات هنری یا ورزشی، چندان امکان رقابت در آن‌ها وجود ندارد.
این فرم تلویزیونی که به نظر می‌رسد از مسابقات استعدادیابی برداشت شده، اولین بار در «حسینیه معلی» به شکلی غیررقابتی دیده شد که در آن زمان به عنوان «مسابقه استعدادیابی مداحی» در شبکه‌های اجتماعی شهرت یافت، اما پس از اندک زمانی از شروع آن، روشن شد با تغییر در ساختار این مسابقات، بدون رقابت طراحی شده و به جای استعدادیابی، ساختار یک مجلس عزاداری دارد.
یکی از بخش‌های پرتکرار این دست برنامه‌ها، گفتگو با شرکت‌کننده در پشت صحنه، پیش و پس از ارائه نزد میزبانان برنامه است که پیش از این در محصولات استعدادیابی مانند «خنداننده شو» یا «عصر جدید» دیده شده بود و جذابیت خاص خود را داشت.
روشن نیست الگوی موفق مورد استفاده در این عناوین، تا چه زمان می‌تواند برای بینندگان سیما جالب باشد؛ چراکه با وجود جذابیت آثاری چون «معلی» و «محفل»، برخی دیگر از محصولات یادشده به موفقیت چندانی دست پیدا نکردند و حتی صدای اعتراض برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی را درآوردند.
شمار بالای برنامه‌های یادشده را یکی از قرائنی می‌توان دانست که نشان می‌دهد چرا در سال‌های اخیر، کمبود محصولات خلاقانه و استفاده بیش از اندازه از الگوهای موفق برنامه‌سازی، به یکی از انتقادهای رایج به تلویزیون تبدیل شده و زیاد شنیده می‌شود. این در حالی است که رسانه ملی برای توفیق در جلب نظر مخاطب عام، به استفاده به‌اندازه از الگوهای موفق نیاز دارد تا این الگوها پس از چندی دچار فرسودگی نشوند.
لینک کوتاه:
https://www.akhbaremahramaneh.ir/Fa/News/1344488/