چاپ

اخبار محرمانه - روزنامه جوان / «نبرد‌های ترکیبی و قدرت ایجاد اختلال ادراکی» عنوان یادداشت روز در روزنامه جوان به قلم محمد قنبری است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
نبرد ترکیبی استفاده ترکیبی و هم‌زمان از روش‌های مختلف تهاجم است که هدف آن دستیابی به اهداف سیاسی، فرهنگی یا اقتصادی از طریق تغییر ادراک و رفتار مردم یک جامعه است. این تغییر، بسیار فراتر از میدان نظامی بوده و از رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی، فناوری‌های سایبری و حتی ابزار‌های اقتصادی همچون تحریم‌ها استفاده می‌کند. در عصر حکمرانی رسانه‌ها و فضای مجازی، مفهوم نبرد‌های ترکیبی به‌عنوان یکی از پیچیده‌ترین و تأثیرگذارترین اشکال جنگ مدرن شناخته شده است. این نوع جنگ فراتر از درگیری‌های سنتی نظامی بوده و از ترکیب ابزار‌های متنوعی همچون جنگ اطلاعاتی، رسانه‌ای، اقتصادی، روانی و سایبری استفاده می‌کند تا به اهداف خود دست یابد.
یکی از جنبه‌های کلیدی آن، قدرت ایجاد اختلال ادراکی در گروه مخاطبان جامعه هدف است. نبرد ترکیبی، به‌عنوان یک مفهوم نوین، شامل استفاده هم‌زمان از ابزار‌های مختلف برای دستیابی به اهداف سیاسی، اقتصادی یا نظامی است. در این نوع جنگ، تمرکز اصلی بر تأثیرگذاری عمیق بر ذهن و ادراک افراد است تا افراد دیگر نتوانند واقعیت را به‌درستی تشخیص دهند و واکنش‌های مؤثری نشان دهند. در این صورت، یا سکوت می‌کنند و موضع مؤثری نخواهند داشت یا با خط تهاجم ترکیبی همسو می‌شوند و در مسیر نشر پیام مختل قرار می‌گیرند. ابزار‌های اصلی در این نوع نبرد‌ها عبارت‌اند از:
بازار
رسانه‌ها: با انتشار اخبار جعلی، تحریف‌شده یا اغراق‌آمیز، رسانه‌ها نقشی اساسی در تغییر برداشت عمومی از واقعیت ایفا می‌کنند.
فضای مجازی: شبکه‌های اجتماعی و بستر‌های دیجیتال با ویژگی‌های گستردگی و سرعت، محیط مناسبی برای عملیاتی کردن استراتژی‌های جنگ ادراکی فراهم کرده‌اند.
جنگ روانی: از طریق ایجاد ترس، نگرانی یا بی‌اعتمادی در مخاطبان، ذهن آنها به‌گونه‌ای شکل داده می‌شود که نتوانند تصمیمات منطقی بگیرند.
اختلال ادراکی: سلاحی قدرتمند در نبرد ترکیبی و از محور‌های اصلی نبرد‌های ترکیبی است. هدف از این روش، تغییر برداشت افراد از واقعیت و هدایت کردن آنها به سمتی است که تصمیمات و رفتارهایشان با اهداف مهاجم هماهنگ باشد. این اختلال ادراکی ممکن است از مسیر‌های زیر عملیاتی شود:
ایجاد سردرگمی: با ارائه اطلاعات متناقض یا ساختگی، مخاطب دیگر نمی‌تواند واقعیت را به‌روشنی تشخیص دهد.
تولید بی‌اعتمادی: با برجسته کردن ضعف‌ها و مشکلات درون‌سیستمی، روحیه اعتماد به نظام یا ساختار اجتماعی تضعیف می‌شود.
هدف‌گیری عواطف: با تحریک احساسات منفی مانند خشم یا ترس، افراد به واکنش‌های احساسی و غیرمنطقی سوق داده می‌شوند.
پیشرفت‌های فناورانه، عامل کلیدی در گسترش روش‌های اختلال ادراکی به‌شمار می‌رود. دو جنبه اصلی این پیشرفت‌ها عبارت‌اند از:
بهره‌گیری از هوش مصنوعی: هوش مصنوعی قادر است پیام‌هایی شخصی‌سازی‌شده با توجه به پروفایل روان‌شناختی مخاطب تهیه کند و تأثیرگذاری روانی و ادراکی را به حداکثر برساند.
الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی: این الگوریتم‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که محتوا‌های تحریف‌شده را بین کاربران با سرعت و گستردگی بالایی منتشر کنند و آنچه را که به نفع مهاجمان است، برجسته سازند.
اثرات اختلال ادراکی بر جامعه: قدرت اختلال ادراکی هنگامی به اوج خود می‌رسد که اثرات آن در جنبه‌های مختلف زندگی فردی و اجتماعی مشاهده شود:
کاهش انسجام اجتماعی: رسانه‌ها و ابزار‌های ارتباطی می‌توانند به ایجاد جدایی و تفرقه میان اقشار مختلف اجتماع کمک کنند.
کاهش توان تصمیم‌گیری منطقی: زمانی که افراد تحت هجوم اطلاعات تحریف‌شده قرار می‌گیرند، قدرت تصمیم‌گیری منطقی و قابل‌اعتماد آنها تضعیف می‌شود.
افزایش آسیب‌پذیری در برابر نفوذ خارجی: در جوامعی که اعتماد عمومی کاهش یافته، فرصت برای مداخله و نفوذ دشمن افزایش می‌یابد.
راهبرد‌های مقابله با اختلال ذهنی در نبرد ترکیبی: برای مقابله با این نوع اختلال، رعایت اصول زیر ضروری است:
روایت اول: پیشگامی رسانه‌های مرجع خودی در ارائه روایت‌اول برتر و خرده روایت‌های بعدی.
آگاهی‌بخشی عمومی: از مؤثرترین راه‌های مقابله تقویت سواد رسانه‌ای در میان افراد جامعه است تا بتوانند اطلاعات درست را از نادرست تفکیک کنند (به عنوان نمونه در جریان حادثه بندر شهید رجایی، توسط منافقین کانالی در تلگرام ایجاد شد با انتساب ظاهر به سازمان صدا و سیما که تصاویر واخبار مربوط به حادثه را در لحظه مخابره می‌کرد).
تقویت اعتماد اجتماعی: اقدامات فرهنگی و اجتماعی که موجب افزایش اعتماد مردم به نظام و همبستگی اجتماعی شده، نقش کلیدی در کاهش اثرات اختلال ادراکی دارند (انعکاس خبری با ضریب مناسب به مشارکت‌های مردمی در کاهش دامنه خسارات حوادث، هجوم گسترده برای اهدای خون، مدیریت بازار برای مقابله با احتکار‌های احتمالی، مشارکت مالی در پویش‌هایی نظیر ایران همدل).
بهره‌گیری هوشمندانه از فناوری و تقویت امنیت سایبری: استفاده از فناوری‌های مقابله با اخبار جعلی و تقویت نظارت بر شبکه‌های اجتماعی از راهبرد‌های مؤثری در این زمینه است (چند سال قبل، توئیتر به صورت هوشمندانه محتوای گمراه کننده مضر و نادرست را حذف یا با برچسبی مشخص کرد. چنین محتوایی شامل اخبار جعلی، تهدید امنیت جانی، آشوب‌های مدنی گسترده، جلوگیری از رأی دادن افراد و ریسک‌های امنیت سایبری بود).
به هر ترتیب، نبرد‌های ترکیبی و قدرت ایجاد اختلال ادراکی به یکی از جدی‌ترین تهدیدات عصر حاضر تبدیل شده‌اند و ذهن انسان‌ها نیز به عنوان میدان اصلی نبرد تعریف شده است. کشور‌های مختلف نیز برای مقابله با این چالش به طیف گسترده‌ای از ابزار‌ها و استراتژی‌ها متوسل می‌شوند؛ از تقویت سواد رسانه‌ای گرفته تا بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته. در نهایت، تنها با آگاهی، انسجام اجتماعی و اقدامات پیشگیرانه می‌توان از آسیب‌های این جنگ مدرن کاست و راهی به سوی حفظ امنیت و ثبات جامعه پیدا کرد. در عصر هوش مصنوعی، نبرد‌های ترکیبی به یکی از پیچیده‌ترین چالش‌های امنیتی و اجتماعی بدل شده‌اند. نبرد‌های ترکیبی، از ابزار‌های متنوعی برای تسخیر ذهن‌ها و قلب‌های مردم استفاده می‌کنند. این نوع جنگ، ماهیتی چندلایه دارد و بعد نظامی آن فقط بخش کوچکی از این نبرد محسوب می‌شود. اختلال ایجاد شده از نبرد‌های ادراکی، فقط به یک نسل محدود نمی‌شود و تأثیرات آن می‌تواند عمیق و دامنه‌دار باشد. از این‌رو، مقابله با این جنگ و این اختلال نیازمند استراتژی‌های همه‌جانبه است که شامل آگاهی‌بخشی، تقویت ایمان و ارتباطات اجتماعی مستحکم است. دشمن تلاش می‌کند با نفوذ در فضای اطلاعاتی و رسانه‌ای، مردم را نسبت به واقعیت‌ها دچار سردرگمی کند و با استفاده از ابزار‌های مدرن رسانه‌ای و تقویت شایعات، تلاش می‌کند حقیقت‌ها را پنهان کرده و ذهن مردم را نسبت به حقایق مشوش سازد.