چاپ

اخبار محرمانه - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
پس از چند هفته که در آن ترامپ عزم خود را برای از بین بردن منابع سنتی قدرت آمریکا – یعنی اتحادهایش در میان دموکراسی‌های همفکر - و بازگرداندن کشور به عصر مذاکرات قدرت‌های بزرگ به‌وضوح اعلام کرد، یک پرسش را در اذهان باقی گذاشت: او تا کجا می‌خواهد اوکراین را قربانی دیدگاهش کند؟ رویارویی زشتی که بعدازظهر جمعه در مقابل دوربین‌ها رخ داد، پاسخ را داد. اینکه آیا می‌توان این وضعیت را «جمع‌وجور» کرد، و اینکه آیا معامله‌ معدنی با اوکراین که دلیل ظاهری این دیدار بود، می‌تواند به نتیجه برسد محل تردید است و باید دید. اما حقیقت بزرگ‌تر این است که این «مبادلات زهرآگین» - که نه‌تنها برای مخاطبان شگفت‌زده آمریکایی‌ و اروپایی‌هایی که هرگز چنین حملات آشکاری علیه یکدیگر ندیده بودند، پخش شد، بلکه برای پوتین و دستیارانش در کرملین - نشان داد که ترامپ اوکراین را مانعی برای پروژه‌ای بسیار حیاتی‌تر می‌داند. یکی از مقامات ارشد اروپایی چندی قبل از تنش‌های انفجاری در کاخ سفید گفت، آنچه ترامپ واقعا می‌خواهد «عادی‌سازی روابط با روسیه» است. اگر این به معنای بازنویسی تاریخ تهاجم غیرقانونی مسکو، کنار گذاشتن تحقیقات مربوط به جنایات جنگی روسیه یا امتناع از ارائه تضمین‌های امنیتی طولانی‌مدت به اوکراین باشد، در این صورت ترامپ مایل به انجام این توافق است.
«دیوید سنگر»، در گزارش 28 فوریه برای نیویورک تایمز نوشت، مارکو روبیو که زمانی مدافع اوکراین و حاکمیت ارضی آن بود، اکنون وارد بازی ترامپ شده است. او در مصاحبه‌ای با «برت بارت نیوز» به‌صراحت اعلام کرد که اکنون زمان آن رسیده که فراتر از جنگ برویم و به نفع برقراری یک رابطه مثلثی بین آمریکا، روسیه و چین حرکت کنیم. روبیو گفت: «ما با روس‌ها اختلاف خواهیم داشت، اما باید با هر دو رابطه داشته باشیم.» او بر خلاف دوران سناتوری خود، با دقت جملات را انتخاب می‌کرد. روبیو از متهم کردن روسیه یا متجاوز نامیدن آن کشور خودداری کرد و همچنین دیگر سخنی از این به میان نیاورد که اگر روسیه به دلیل حمله به اوکراین مجازات نشود، ممکن است ناتو را هدف قرار دهد.
او درباره روسیه و چین گفت: «اینها کشورهای بزرگ و قدرتمندی هستند که ذخایر هسته‌ای دارند. آنها می‌توانند قدرت را در سطح جهانی به نمایش بگذارند. من فکر می‌کنم ما مفهوم بلوغ و سلامت عقل را در روابط دیپلماتیک از دست داده‌ایم.» ترامپ هم نظر خود را پنهان نمی‌‌کند که سیستم پسا جنگ جهانی دوم که توسط واشنگتن ایجاد شد، قدرت آمریکا را می‌بلعد. بیش از هر چیز، آن سیستم برای روابط با متحدان متعهد به سرمایه‌داری دموکراتیک ارزش قائل بود، اما حتی حفظ آن اتحادها هم برای مصرف‌کنندگان آمریکایی هزینه داشت. این سیستمی بود که با هدف قرار دادن رعایت قوانین بین‌المللی و احترام به مرزهای بین‌المللی تعیین‌شده، تلاش می‌کرد از تجاوز یا چنگ انداختن قدرت‌ها جلوگیری کند. به نظر ترامپ، چنین سیستمی به کشورهای کوچکتر و کمتر قدرتمند اهرم فشاری بر ایالات متحده داد و به آمریکایی‌ها اجازه داد بیش از حد از متحدان و ارتقای رفاه آنها حمایت کند.
درحالی‌که پیشینیان او - هم دموکرات‌ و هم جمهوری‌خواه - اصرار داشتند که اتحادها در اروپا و آسیا بزرگ‌ترین نیروی مدافع آمریکا هستند که صلح را حفظ و اجازه می‌دهند تجارت شکوفا شود، اما ترامپ آنها را «زخمی» می‌دانست که «سر باز» کرده است. در مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری 2016، او بارها پرسید که چرا آمریکا باید از کشورهایی که مازاد تجاری با ایالات متحده دارند دفاع کند. طی پنج هفته پس از تحلیف دوم، ترامپ شروع به اجرای طرحی برای نابودی این سیستم کرده است. این توضیح می‌دهد که چرا او خواستار کنترل گرینلند و بازگرداندن پاناما به آمریکاست. وقتی از او پرسیده شد که چگونه می‌تواند طرح خود برای «ریویرای خاورمیانه» به اجرا درآورد پاسخ داد: «تحت اقتدار ایالات متحده».
اما اوکراین همیشه یک مورد پیچیده‌تر بود. 26 ماه پیش بود که زلنسکی در واشنگتن به‌عنوان یک «مبارز» و «قهرمان» برای دموکراسی مورد تجلیل قرار گرفت، از او برای سخنرانی در نشست مشترک کنگره دعوت شد و دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان به دلیل ایستادگی او در برابر روسیه، وی را مورد تشویق قرار دادند. ترامپ - ونس ماه‌ها قبل از انتخاب شدنشان نشان داده بودند که تعهد آمریکا به حاکمیت اوکراین به پایان رسیده است. سه هفته پیش، ترامپ به مصاحبه‌کننده‌ای گفت که اوکراین، به‌عنوان یکی از جمهوری‌های شوروی سابق که استقلال خود را به دست آورده، روابط نزدیکی با اروپای غربی برقرار کرده و به دنبال پیوستن به ناتو است، «ممکن است روزی به سرزمین روسیه تبدیل شود».
در نهایت شوک متحدان آمریکا، ونس دو هفته پیش به کنفرانس امنیتی مونیخ سفر کرد و در مورد اطمینان از آتش‌بس یا ضمانت‌های امنیتی برای اوکراین، یا اینکه روسیه بهایی را برای تهاجم خود می‌پردازد، چیزی نگفت. در عوض، ونس از حزب راست افراطی در در آلمان و همتایانش در سراسر اروپا استقبال کرد. مواضع کاخ سفید اگرچه قاره سبز را به تلاش و تکاپو انداخته و باعث نگرانی آنها شده است، اما به نوشته گزارشگر نیویورک‌تایمز، روس‌ها از این تنش استقبال کرده و زلنسکی را «دلقک معتاد» نامیدند. دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور سابق روسیه، از ترامپ به خاطر «گفتن حقیقت» تشکر کرد و از ترامپ خواست کمک‌های باقیمانده آمریکا را متوقف کند.
روبیو در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «از رئیس‌جمهور متشکرم. به گونه‌ای از آمریکا دفاع کردید که هیچ رئیس‌جمهوری تاکنون جرات انجام آن را نداشته است. از اینکه آمریکا را در اولویت قرار دادید متشکرم.» البته تکرار شعار مورد علاقه ترامپ و به هم زدن نظم جهانی موجود بسیار ساده‌تر از ایجاد نظمی جدید است. چندین دهه طول کشید تا قوانین تعامل جهانی پس از جنگ جهانی دوم جمع‌آوری شود، و با وجود تمام ایراداتش، این سیستم در اهداف اولیه خود موفق شد: اجتناب از جنگ قدرت‌های بزرگ و تشویق وابستگی متقابل اقتصادی. ترامپ هرگز بیان نکرده که این قوانین را با چه چیزی جایگزین خواهد کرد، به جز اینکه از قدرت نظامی و اقتصادی آمریکا برای دستیابی به معاملات استفاده می‌کند. سابقه کمی وجود دارد که نشان دهد این رویکرد موثر باشد، به‌ویژه در برخورد با رهبران اقتدارگرا مانند پوتین و رئیس‌جمهور شی جین پینگ، که دیدگاهی طولانی در برخورد با دموکراسی‌هایی دارند که از نظر آنها اراده پایدار لازم برای دستیابی به اهداف دشوار را ندارند.