چاپ

اخبار محرمانه - فارس / درحالی ترامپ در حال خط و نشان کشیدن برای صفر کردن صادرات نفت ایران است که کارشناسان بی‌بی‌سی می‌گویند که این بار هم همانند دوره نخست ریاست‌جمهوریش موفق نخواهد بود.
« یک کارزار قوی و مداوم را با هماهنگی وزیر خزانه‌داری و سایر وزارتخانه‌ها یا سازمان‌های اجرایی مربوطه (سازمان‌ها)، برای رساندن صادرات نفت ایران به صفر، از جمله صادرات نفت خام ایران به جمهوری خلق چین، اجرا کند.» این بند (ب) بخش دوم یادداشت اجرایی ترامپ برای اعمال فشار حداکثری علیه ایران است.دونالد ترامپ از زمان کارزارهای انتخاباتی‌اش از فشار حداکثری بر ایران و تکرار راهبرد دوره نخست ریاست‌جمهوریش می‌گوید اما تحلیلگران معتقدند که ترامپ در این دوره موفق نخواهد بود و سال 2025 همانند سال 2018 نیست.
مشاور ارشد پیشین بانک جهانی، نادره شاملو در مورد میزان آسیب‌پذیری ایران در جنگ تعرفه‌های آمریکا و چین به شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی گفت، چین در مقابل آمریکا دست و پا بسته نیست که در برابر فشارهای آمریکا کوتاه بیاید و از ایران نفت نخرد و ترامپ آنطور می‌خواهد سیاستش را پیاده کند.تحلیلگر موسسه کپلر، همایون فلکشاهی هم در مورد اینکه آیا ترامپ این بار می‌تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند، می‌گوید: «در دولت دوم ترامپ، رساندن صادرات نفت ایران به صفر کار دشوارتری نسبت به دوره اول وی خواهد بود.»
فلکشاهی به بی‌بی‌سی توضیح داد: «زیرا ایران در دور اول به کشورهای متفاوتی نفت خام صادر می‌کرد اما اکنون حدود 75 تا 80 درصد نفت ایران به پالایشگاه‌های خصوصی چین صادر می‌شود که دولتی نیستند و اکثرا آنها در خارج از چین مبادلاتی تجاری ندارند و نیازی به مبادله دلاری نیز ندارند؛ بنابراین تحریم کردن این شرکت‌های چینی کار سختی از طرف واشنگتن است و آنها نمی‌توانند این کار را انجام دهند. مثلا ما شاهد بودیم که با اعمال برخی تحریم‌ها بر بنادر چین، بنادر جدیدی در این کشور، نفت ایران را تخلیه می‌کنند.»
عدم موفقیت ترامپ در فشار نفتی به ایران در این دوره ریاست‌جمهوری وی موضوعی‌ست که «آرگوس مدیا»، شرکت بین‌المللی ارائه‌کننده آمار و تحلیل و گزارش‌های بازارها و صنعت انرژی در جهان، سوم آذر ماه در مورد آن نوشته بود: «بعید است که تکرار راهبرد دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ در حال حاضر هم همان نتیجه را به همراه داشته باشد.»
در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، صادرات نفت ایران با خروج ترامپ از توافق هسته‌ای به شدت کاهش یافته بود اما پیش از پایان ریاست‌جمهوری وی روند افزایشی به خود گرفت.با اجرایی شدن تحریم‌های دوران ترامپ، صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران در نیمه دوم سال‌های 2019 و 2020 به طور میانگین به کمتر از 500 هزار بشکه در روز رسیده بود اما این صادرات از سال 2021 شروع به افزایش کرد و از آن زمان تاکنون ادامه دارد.
بر اساس آمارهای شرکت‌های رهیابی محموله‌های نفتی «کپلر» و «ورتکسا»، میانگین صادرات در ژانویه تا اکتبر سال 2024 حدود 1.6 میلیون بشکه در روز بود که تنها 500 تا 600 هزار بشکه در روز کمتر از آنچه ایران در 2 سال قبل از اعمال مجدد تحریم‌ها می‌فروخت.
به گفته کارشناسان این رسانه تحلیلی، هدف از کارزار فشار حداکثری ترامپ در سال 2018 این بود که صادرات نفت ایران را از بالای 2 میلیون بشکه در روز به صفر برساند هرچند در نهایت نتوانست به این هدف دست یابد اما صادرات ایران را به یک چهارم سطح قبل از تحریم‌ها رساند؛ با این حال، تکرار آن در سال 2025 و پس از آن کار سختی خواهد بود.
تحلیلگران در رابطه معتقدند که ادامه تحریم‌ها، حتی با اجرای سخت‌گیرانه‌تر، در بهترین حالت کاهش محدودی را به همراه خواهد داشت.مدیرعامل بخش خاورمیانه در موسسه مشورتی FGE، ایمان ناصری هم در ماه آذر ماه گفته بود:«امروز، همه کسانی که نسبت به پیامدهای درگیر شدن محتاط بودند، از بازی خارج شده‌اند و کسانی که باقی مانده‌اند، کسانی هستند که لزوما از تحریم‌ها نمی‌ترسند.»این کارشناس هم معتقد است که « با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از صادرات به فعالان مستقل و خصوصی بازار در چین می‌رود که نگرانی زیادی از تحریم‌ها ندارند یا در معرض بازار مالی آمریکا نیستند، نباید انتظار تغییر قابل توجهی در رفتار آن‌ها داشته باشیم...
در بهترین حالت، در صورت تشدید تحریم‌ها ممکن است شاهد کاهش 200 تا 500 هزار بشکه‌ای باشیم. »همایون فلکشاهی همان موقع با اینکه گفته بود ترامپ تلاش می‌کند مسئله ایران را با موضوعی مهم‌تر برای چین مبادله کند اما اذعان کرده بود «قانع کردن پکن بسیار دشوار خواهد بود.» البته در حال حاضر مسیر صادرات نفت ایران شامل blending (مخلوط کردن نفت) و مسیر انتقال تا چین، ذیل معافیت‌ها و کانال‌های تحت رصد آمریکاست و کارشناسان معتقدند که رسمی شدن فرآیند صادرات می‌تواند آن را به‌طور کامل ایمن نگه دارد.