اخبار محرمانه - هفت صبح / حامد بامروت‌نژاد در حالی از «خندوانه» به عنوان یک نمونه موفق ِبرنامه‌سازی یاد کرده که شبکه تحت مدیریت خودش زیاد از حد جدی است و اغلب محصولات آن فاقد ظرافت هنری هستند.
اردیبهشت 1404 عمر مدیریت حامد بامروت‌نژاد در شبکه دو، سه ساله می‌شود. او جزو کسانی است که همزمان با تغییر و تحولات صدا و سیما، آمد تا شعار تحول را محقق سازد. آیا در این راه موفق بوده است؟ حتی با دیدن نیمه پر لیوان، بدون لکنت می‌توان اعلام کرد شبکه دو پیشرفت خاصی نسبت به دوره قبل نداشته و حتی در برخی جهات گرفتار عقبگرد شده است. این شبکه در زمان محمدرضا جعفری‌جلوه واجد انتقادات زیادی بود و حالا نیز نمی‌توان آن را شبکه‌ای محبوب و موفق دانست.
مورد اول| چالش حرف و عمل
حامد بامروت‌نژاد نشستی با اعضای نهضت اجتماعی جوانان داشته و درباره چند موضوع از جمله نیازسنجی نسبت به مخاطب امروز حرف زده است. قصد مجادله با بخش اعظم نظریات او را نداریم؛ نکته، اشاره‌ای است که برای تفهیم منظور خود به «خندوانه» کرده و گفته: « یکی از دلایل موفقیت برخی برنامه‌های طنز و مفرح مثل «خندوانه» در سال‌های گذشته، اضافه کردن عنوان و جزئیات در بخش متفاوتی از فرمِ روایت رسانه‌‌ای بوده است.»
چه حرف درستی؛ همانی است که بارها اشاره کردیم و گفتیم «خندوانه» می‌تواند جدی‌ترین موضوعات را به شیرین‌ترین وجه ممکن منتقل سازد. مثلا در هفته دفاع مقدس، با رویکردی غیر کلیشه‌ای سراغ قهرمانان جبهه‌ها می‌رفت و... سوال این است که چرا بامروت‌نژاد و دوستان تحول‌خواه فاقد چنین هنری هستند؟ چرا بیشتر برنامه‌های تلویزیون، رنگ ایدئولوژی دارند و خالی از عنصر سرگرمی هستند؟ چرا همین شبکه دو، تا این اندازه عبوس و جدی است و محصولاتش از ظرافت هنری بهره نمی‌برند؟
![]()
مورد دوم| سیمای عبوس
از زمان حضور بامروت‌نژاد در شبکه دو تاکنون، چندین برنامه جدید ساخته شده‌اند که شمای کلی آنها حکم به جدیت بیش از اندازه می‌دهد. منظور این نیست که مثلا برنامه «زمانه» چیزی شبیه «خندوانه» داشته باشد و مجری و مهمانان بالا و پایین بپرند! حتی خود مخاطب متوجه تفاوت رسالت هر برنامه است. منظور این است که چنین آثاری مسائل مختلف را با همان رویکرد کلیشه‌ای پیش می‌برند.
در همین «زمانه» یک موضوع محور قرار می‌گیرد و یک کارشناس درباره‌اش حرف می‌زند. آیتم و تماس تلفنی و ... هم هست. اول اینکه چنین برنامه‌ای برای کدام مخاطب ساخته می‌شود؟ برای کسی که از شبکه دو (با شعار شبکه خانواده) انتظار آرامش و نکات کارآمد دارد یا برای فلان مسئول؟ دوم اینکه اصلا «زمانه» چه ربطی به باکس شبانگاهی شبکه دو دارد و چرا در باکس دیگر روی آنتن نمی‌رود؟ سوم اینکه چرا موضوعات استراتژیک برای مخاطب آغشته به جذابیت نمی‌شوند؟ همین ایرادات به برنامه‌ای چون «نوسان» وارد است که به غلظت جدی بودن سیمای شبکه دو ضریب می‌دهد.
مورد دوم| سهم کم سرگرمی
حامد بامروت‌نژاد مثال درستی از «خندوانه» زده؛ برنامه‌ای که ویژگی اصلی آن سرگرمی‌سازی بود و در عین حال مفاهیم مختلف را منتقل می‌کرد. دورخیز شبکه دو برای پیاده‌سازی آن الگو اما با «هموطنز» شکست خورد. به این دلیل که کپی ناشیانه‌ای از «خندوانه» بود و اگر قرار به ساخت سری جدیدش باشد، باید هویت مستقلی برای آن در نظر گرفته شود. «عصر خانواده» دیگر برنامه جدید مدیریت کنونی است که عصر و بامداد روی آنتن شبکه دو است.
تغییرات ساختاری برنامه و استفاده از چهار مجری ایده‌ای قابل‌تحسین محسوب می‌شود اما «عصر خانواده» به قدر کفایت عنصر سرگرمی ندارد. به عنوان مثال می‌توان به ویژه‌برنامه شب یلدا و روز پدر اشاره کرد که در مجموع تبدیل به یک برنامه خسته‌کننده شد. طولانی بودن «عصر خانواده» و عدم دقت در گزینش مهمانان جذاب ایرادات اصلی‌اش محسوب می‌شوند.
برسیم به برنامه دیگر شبکه دو در دوران تحولی: «نقل و نقل» با اجرای حامد عسکری . تلاش برای تولید یک محصول فاخر و مخاطب‌پسند جواب نداده و همه اجزای آن از شیوه پذیرایی تا معاشرت با مهمانان، باسمه‌ای است. این دست محصولات نه مخاطب خاص را با خود همراه می‌کند (برعکس دو قدم مانده به صبح، کتاب‌باز و...) و نه مخاطب عام را. «سندباد» با حضور مهمانان خارجی یک برنامه متوسط است و از معدود اتفاقات قابل قبول کنداکتور شبانه دو.
مورد سوم| برای یک طیف خاص
«پاورقی» دیگر محصول جدید دوران بامروت‌نژاد است که در واکنش به ناآرامی‌های سال 1401 روی آنتن رفت. ایده خوب است و اصلا تلویزیون باید برنامه‌هایی متنوع برای اقناع افکار عمومی داشته باشد. «پاورقی» اما عمدتا جهت‌دار است و بدتر اینکه نمی‌تواند همدلی قشر خاکستری را برانگیزد. محمدرضا شهبازی مجری محبوب برای همه طیف مخاطب نیست و «پاورقی» ابتدا به ساکن از همین نقطه لطمه می‌بیند. اگر صدا و سیما ملی است، شبکه دو باید به فکر تامین خوراک برای همه باشد و نه یک گروه خاص.
مورد چهارم| موازی‌کاری
سعی کردیم باکس شبانگاهی شبکه دو به شکل مصداقی بررسی شود. با این حال نقدی که دیگران به طور کلی درباره‌اش بیان می‌کنند، بیراه نیست و وارد است: «شبکه دو، تبدیل به شبکه افق شده.» بله، باکس شبانگاهی شبکه دو یادآور ماموریت شبکه افق است و حتی در مواردی آتش آن تیزتر هم می‌شود! این موازی‌کاری در حالی رخ می‌دهد که خانواده‌ها نیازمند برنامه‌هایی سرگرم‌کننده، آموزشی و توام با آرامش ِ‌شبانه هستند.