بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - ایرنا /تشدید ناترازی انرژی در سال گذشته به بخش صنعت، خسارت جبران ناپذیری زد که منجر به کاهش تولید شد بر اساس تحلیل وضعیت تولید خودروهای سواری توسط سه خودروساز بزرگ کشور در سامانه کدال نشان می دهد که تولید این خودروسازان به زیر یک میلیون دستگاه رسید.
ناترازی انرژی که در چند سال اخیر بروز چشم گیری یافته است و طبق گفته کارشناسان ریشه آن در بی توجهی به توسعه زیرساخت ها در 10 سال گذشته است، سبب شده تا صنعتگران با قطعی برق و گاز دست و پنجه نرم کنند.
صنایع بزرگ از جمله فولاد، خودرو، سیمان و سایر موارد با شروع قطعی برق و گاز زودهنگام نسبت به سال های گذشته نه تنها در فرایند تولید با چالش روبرو شدند بلکه در حوزه صادرات و ارزآوری با مشکل مواجه شدند.
یکی از پیش نیازهای تولید خودرو بحث قطعه سازی و فولاد است که این صنعت نیز در سال گذشته به خاطر ناترازی انرژی و قطعی های مکرر، وضعیت قابل قبولی نداشته است به گونه ای که طبق اعلام انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، سه میلیارد و 500 میلیون دلار ارزش از دست رفته تولید این صنعت بوده است.
بازار
وضعیت ناترازی انرژی طبق گفته سعید شجاعی معاون برنامه ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال گذشته عددی نزدیک به 300 هزار میلیارد تومان خسارت به صنایع زد که در تابستان سال گذشته برآورد وزارت صنعت از خسارت قطعی برق به صنایع 173 هزار میلیارد تومان و خسارت ناشی از قطعی گاز به حدود 120 تا 130 همت برآورد شده است.
طبق آمار این مسئول وزارتخانه صمت، سال گذشته محدودیت صنایع عمده تا 67 درصد افزایش پیدا کرده بود که با رایزنی‌هایی که صورت گرفته بود این محدود به زیر 50 درصد رسید.
بخشی از کاهش تولید خودرو در کشور، به فاکتورهای قطعی برق و گاز، کمبود نقدینگی، قیمت گذاری دستوری، زیان انباشته و عدم‌تخصیص ارز باز می گردد که تاثیر بسزایی بر تولید خودرو داشته است.
تولید با کمترین ظرفیت موجود در مواجه با ناترازی انرژی
قطعی برق در تابستان و قطعی گاز در زمستان منجر شد تا خودروسازان با کمترین ظرفیت موجود و کاهش شیفت های کاری اقدام به تولید کنند که بررسی وضعیت تولید در مرداد ماه و اسفند ماه نشان می دهد که کمترین تولید ماهانه رقم خورده است.
کارشناسان و فعالان صنعت خودرو معتقد هستند که حل ناترازی انرژی و استفاده حداکثری از ظرفیت تولید در همه فصول می تواند با افزایش تولید، مشکل کمبود خودرو را رفع کند. این در حالیست که طبق اعلام رسمی مسئولان بخصوص وزیر نیرو، امسال سال سختی را در حوزه ناترازی انرژی خواهیم داشت و این نگرانی در صنعتگران ایجاد شده است.
هر چند مصرف انرژی در خودروسازان کمتر از سایر صنایع است اما این صنعت نیز قربانی قطعی برق و گاز می شود، میزان مصرف انرژی در 11 ماه سال گذشته در سامانه کدال نشان می دهد که سه خودروساز بزرگ در مجموع بالغ بر 342‌هزار مگاوات ساعت برق مصرف کردند که این آمار در مقایسه با 11 ماه مشابه سال 1402، کاهش 2‌درصدی را نشان می دهد.
همچنین بیش از 78 میلیون مترمکعب گاز توسط این سه خودروساز در 11 ماه سال گذشته مصرف شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال 1402، افزایش 14‌درصدی مصرف را نشان می دهد.
بر اساس پیش بینی های وزارت صنعت معدن و تجارت، خودروسازان باید به تولید یک میلیون و 300 هزار دستگاه خودرو می رسیدند در حالی که در سال گذشته در مجموع توسط سه خودروساز (ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو) 897 هزار و 627 دستگاه خودروی سواری تولید شده که نسبت به سال 1402 که 919 هزار و 499 دستگاه بوده است کاهش 2.4 درصدی معادل 21 هزار و 872 دستگاه را نشان می دهد.
بررسی سامانه کدال نشان می دهد که ایران‌خودرو در سال گذشته 537 هزار و 429 دستگاه خودروی سواری تولید کرده که نسبت به سال 1402، که 535 هزار و 636 دستگاه بوده است رشد یک هزار و 793 دستگاهی، معادل 0.3 درصد، را ثبت کرده است.
وضعیت شرکت خودروسازی سایپا نیز نشان می دهد که 256 هزار و 971 دستگاه خودروی سواری تولید شده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال 1402 که 283 هزار و 615 دستگاه بوده است کاهش 9.4 درصدی را نشان می دهد.
تحلیل شرکت پارس خودرو در سال گذشته حاکی از رشد سه درصدی است، 103 هزار و 227 دستگاه محصول سواری تولید کرده که در مقایسه با تیراژ 100 هزار و 248 دستگاهی سال 1402، تولید این شرکت دوهزار و 979 دستگاه افزایش یافته است.
کمبود انرژی به تولید و به تمام زیرمجموعه صنعت خودرو آسیب زد
کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه روند کمبود انرژی یک روند چند ساله است گفت: این ناترازی در چند سال گذشته به تدریج غیر قابل کتمان شده است، اکنون کمبودها به جایی رسیده که امسال زودتر از سال گذشته قطعی برق در صنایعی مانند فولاد و سیمان شروع شده است.
امیرحسن کاکایی تاکید کرد: کمبود انرژی از یک کمبود معمولی اتفاقی در کشور عبور کرده و نابودکننده صنعت تبدیل شده است به گونه ای که سال گذشته صنعتگران در مجموع به خاطر مشکل برق و گاز حدود یک ماه و نیم تعطیل بودند.
وی با بیان اینکه کمبود انرژی به تمام زیرمجموعه صنعت خودرو آسیب زده است گفت: صنایع مختلفی زیر مجموعه و یا وابسته به صنعت خودرو هستند که قطعی برق تولید آنان را نیز با مشکل روبرو کرده است.
این کارشناس عنوان کرد: صنعت خودرو برای تولید خودرو نیاز به تامین تمام قطعات دارد در صورتی که قطعی برق تولید یک قطعه را با مشکل روبرو کند به تبع تولید خودرو متوقف می شود.
وی با اشاره به اینکه امسال وضعیت صنعت به خاطر ناترازی سخت تر خواهد شد، گفت: سال گذشته 50 درصد قطعی برق و گاز زیاد شد که امسال برآوردهای مختلفی در حوزه قطعی برق و گاز وجود دارد به گونه ای که حدود 30 درصد به این قطعی ها افزوده خواهد شد.
کاکایی بیان کرد: صنایع برای اینکه با ناترازی انرژی مقابله کنند در سال گذشته مجبور به ایجاد نیروگاه های خورشیدی، خرید دیزل ژنراتور و تغییر شیفت کاری به شب شدند تا با صرف هزینه های زیاد بتوانند تولید را سرپا نگه دارند.
وی خاطر نشان کرد: اینکه صنعتگران را مجبور می کنند تا نیروگاه بسازند یا انرژی خورشیدی ایجاد کنند باعث می شود که صنعتگران وارد نیروگاهداری شوند که این امر نیز به خودی خود چالش های زیادی را به همراه خواهد داشت.
کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه بسیاری از قطعی ها بدون برنامه ریزی به صنایع خسارت های وحشتناکی زد گفت: بسیاری از دستگاه های خودروسازان و سایر صنایع قدیمی است زمانی که قطعی برق به یکباره اتفاق می افتد باعث سوخت و یا تحلیل قطعات می شد که این امر نیز دستگاه های قدیمی را به خاطر نبود قطعات با مشکل روبرو می کرد.
کاکایی ادامه داد: مجلس، دولت را مجبور می کند تا قیمت ها را افزایش ندهد در حالی که به خاطر ناترازی انرژی هزینه های زیادی به صنعتگران تحمیل شده است که نه تنها منجر به کاهش بهره وری می شود بلکه انگیزه صنعتگر را کاهش داده و آنان را از حیطه تخصصی خارج می کند.
قطعی‌های مکرر نه تنها به تولید ضربه می زند و تولید را با کسری روبرو می کند بلکه در این وسط کارگران را بیکار کرده و هزینه تمام شده را برای مصرف کننده نهایی افزایش می دهد.