اخبار محرمانه - ایرنا / تصمیم اخیر دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا برای متوقف کردن تمامی کمک‌های خارجی به مدت 90 روز موجی از واکنش‌های منفی را در میان اپوزیسیون جمهوری اسلامی ایران به راه انداخته‌است.
وزارت امور خارجه آمریکا همزمان با آغاز به کار دولت دوم دونالد ترامپ، رئیس جمهور این کشور دستور «توقف فعالیت» را برای کمک‌های خارجی موجود و جدید به استثنای تأمین مالی نظامی اسرائیل و مصر، صادر کرده است. به نظر می رسد قرار است کمک های مالی خارجی آمریکا طی یک دوره سه ماهه بازنگری شده و به صورت هدفمندتر هزینه شود.
آمریکا از ابزارهای مختلفی برای مقابله یا اعمال نفوذ در کشورهای جهان استفاده می کند. می‌توان گفت در کنار اقدامات دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی، کمک های مالی خارجی یکی از مهمترین روش های کاخ سفید برای تاثیرگذاری بر روند حاکم بر کشورهای دیگر به خصوص آن دسته از کشورهایی که در مقابل جبهه غرب قرار دارند است.
این اقدام به دستور مستقیم رئیس جمهور آمریکا برای توقف 90 روزه کمک های توسعه خارجی جهت بررسی کارایی و سازگاری آنها با سیاست خارجی این کشور صورت گرفته است. با وجود اینکه هنوز مشخص نیست سیاست نهایی دولت ترامپ برای تخصیص کمک های خارجی چگونه تعیین شود، اپوزوسیون و معارضین خارج نیشن با مصاحبه در رسانه های یا انتشار پیام هایی در شبکه های اجتماعی نگرانی شدید خود را از این اقدام رئیس جمهور آمریکا و تبعات احتمالی آن برای ادامه حیات فعالیت خود و موسس هایشان ابراز کرده اند.
پایگاه خبری شبکه ماهواره ای ایران اینترنشنال در گزارشی می نویسد: تصمیم رییس‌جمهوری آمریکا برای متوقف کردن تمامی کمک‌های خارجی موجی از نگرانی را در میان فعالان ایرانی برانگیخته است. آن‌ها بیم دارند که این اقدام، برنامه‌های مرتبط با ایران را تحت تاثیر قرار دهد.
در فهرست دریافت‌کنندگان کمک‌های خارجی آمریکا، رسانه‌های فارسی‌زبان قرار دارند که اخبار را آنطور که تامین کنندگان مالی آن می خواهند در اختیار شهروندان ایرانی قرار می‌دهند؛ در میان آن‌ها همچنین سازمان‌های حقوق بشری دیده می‌شوند که با هدف به چالش کشیدن کشور در افکار عمومی و میان مقامات کشورهای جهان، اقدام به انتشار گزارش های حقوق بشری در مورد ایران می کنند. بخشی از کمک‌های آمریکا نیز به تامین هزینه‌های خدمات وی‌پی‌ان اختصاص دارد تا بتوانند به اخبار و اطلاعات منتشر شده توسط پلتفورم های اینترنتی غربی دسترسی پیدا کنند. دستور اجرایی ترامپ براساس یک سیاست جامع گرفته شده است و شامل کمک های خارجی به کشورهای متعددی می شود و به ایران اختصاصا ندارد. اما اگر در حوزه ایران این حمایت های مالی کاهش یابد یا به گونه ای تخصیص داده شود که مانع از تنش بیشتر میان دو کشور ایران و آمریکا شود و به طور مشخص، بخشی از فشارها علیه کشورمان را کاهش خواهد داد.
برای بیش از پنجاه سال، کمک های خارجی شکل اصلی تعامل ایالات متحده در کشورهای در حال توسعه بوده است. ایالات متحده برای پیشبرد منافع خود، وام، کمک های فنی، و حمایت مستقیم بودجه ای را به کشورهای در حال توسعه ارائه کرده است. اصلاح راهبرد آمریکا در سیاست های مرتبط با کمک های خارجی می تواند در خدمت اقدامات نظامی و اقتصادی این کشور در تحولات جهانی باشد. مطمئنا، ایالات متحده بخش هایی از بوروکراسی خود را سازماندهی مجدد کرده و ابتکارات جدیدی را برای بهبود نحوه استفاده از کمک های خارجی در پیش خواهد گرفت.

مرکز مطالعات کنگره فایل مالی مربوط به درخواست کمک های مالی برای سال 2024 به کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا را منتشر کرده است که در این سند آمده است: این گزارش مروری بر کمک های خارجی ایالات متحده به خاورمیانه و شمال آفریقا است که شامل تجزیه و تحلیل درخواست بودجه دولت آمریکا برای سال مالی 2024 برای تخصیص عملیات خارجی و برنامه های مرتبط وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده (USAID) در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا ارائه می شود.
کمک های دوجانبه ایالات متحده به کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا با هدف حمایت از اهداف سیاست خارجی ایالات متحده در منطقه، مانند مهار نفوذ ایران و ترویج صلح اسرائیل و اعراب است. هدف این کمک ها همچنین حمایت از پاسخ ایالات متحده به چالش های نوظهور مانند رقابت استراتژیک ایالات متحده با روسیه و چین است. کمک های خارجی ایالات متحده همچنین بر بهبود بحران های بزرگ انسانی ناشی از درگیری های جاری در سوریه، یمن و جاهای دیگر متمرکز است. از سال 1946، منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بیش از هر منطقه دیگری کمک های خارجی ایالات متحده دریافت کرده است.

دموکراسی منطقه ای خاور نزدیک (NERD)
کانال اصلی کمک های خارجی که ایالات متحده از طریق آن از جامعه مدنی و حقوق بشر در ایران حمایت کرده است، بودجه «دموکراسی منطقه ای خاور نزدیک» (NERD) است که توسط وزارت امور خارجه اداره می شود. NERD در سال مالی 2009 به عنوان «حمایت از دموکراسی ایران» ایجاد شد، اما عملا تنها مختص به ایران نبوده و نیست زیرا به گفته یکی از تحلیلگران، بودجه کنگره برای ترویج دموکراسی در تهران به عنوان تلاشی برای تغییر رژیم تلقی می شد.
دولت بایدن برای سال مالی 2024 مبلغ 65 میلیون دلار برای NERD درخواست کرد که 10 میلیون دلار بیشتر از میزانی است که برای سال مالی 2022 بود. این بودجه برای «تقویت یک جامعه مدنی پویا، افزایش جریان آزاد اطلاعات، و ترویج اعمال حقوق بشر»، از جمله حداقل 16.75 میلیون دلار برای آزادی اینترنت، درخواست کرد. به دلیل خصومت ایالات متحده و ایران و دیدگاه دولت ایران از NERD به عنوان ابزاری برای تأمین مالی تغییر رژیم، برنامه ها از طریق «آموزش کشور ثالث» و همچنین «آموزش آنلاین و محتوای رسانه ای» انجام می شوند.
دولت ایالات متحده «فعالیت های NERD، دریافت کنندگان کمک های مالی یا ذینفعان را به دلیل خطرات امنیتی علنی نمی کند»، اگرچه یکی از دریافت کنندگان این کمک های مالی به نام «رویا حکاکیان» که یک خبرنگار ایرانی یهودی ساکن آمریکا است علنا در مورد دریافت بودجه NERD صحبت کرده است. بین سال مالی 2009 و سال مالی 2023، کنگره بیش از 600 میلیون دلار برای NERD اختصاص داده است.
از سوی دیگر، در جریان چهل و هشتمین نشست بررسی دوره‌ای جهانی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو، نماینده آمریکا برای اولین بار از حقوق بشر در ایران به میان نیاورد و از تلاش برای سیاه نمایی در این حوزه خودداری کرد. آمریکا از سال 2010 همواره در این نشست علیه ایران موضع‌گیری کرده است. که باید دید آیا اقدامات تنش زدا آمریکایی ها در قبال ایران ادامه دار خواهد بود یا اینکه مقطعی خواهد بود.
هرچند که این تصمیم دولت تازه نفس ایالات متحده موجی از تفسیرها درباره پیام این اقدام برای هرگونه مذاکرات احتمالی میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده را به همراه داشته است اما به نظر می رسد که تهران هنوز هیچ کدام از این گام ها را برای احیای بخشی از اعتماد از دست رفته خود کافی نمی داند، چنانچه عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران در تازه ترین مصاحبه با شبکه انگلیسی اسکای نیوز با اشاره به بدعهدی آمریکا در توافق اولیه (برجام) تاکید کرد که واشنگتن باید گام های جدی تری برای جلب اعتماد تهران بردارد.