بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - فارس / معاون پیشین وزارت خارجه گفت: توافقنامه استراتژیک برای روابط دوجانبه 2 کشور ایران و روسیه نهایی شده و بزودی به امضا خواهد رسید، قرارداد راهبردی با چین نیز در حال انجام و اجراست.
مهدی صفری دیپلمات ایرانی و معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه ایران از شهریور سال 1400 تا شهریور 1403 بوده‌است. وی پیش از این سفیر ایران در کشورهای چین، اتریش و روسیه بوده است. مهدی صفری همچنین معاونت اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه ایران را بر عهده داشته‌است. با او به گفت‌وگو نشستیم تا درباره اقدامات دستگاه دیپلماسی ایران در دولت سابق و وضعیت قراردادهای ایران با روسیه و حسن نظرش را جویا شویم.
متن کامل این گفت‌وگو به شرح ذیل است:

فارس: در ابتدا اقدامات و کارهایی که در دولت شهید رئیسی در دستگاه دیپلماسی صورت گرفته را برای ما تشریح کنید.
صفری: بسم الله الرحمن الرحیم من هم تشکر می‌کنم از این فرصتی که حاصل شد. خب من هم حالا یک بار تکرار می‌کنم، شاید بارها تکرار شده، سیاست شهید رئیسی در سیاست خارجی اولویتشان کشورهای همسایه، کشورهای اوراسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و آسیای شرق بود. این جزو سیاست‌هایشان بود به صورت همزمان یعنی نه اینکه اول بیا همسایه‌ها را درست کنیم تا بعد. البته با اروپا هم هیچ مانعی نبود در جهت کار کردن مگر اینکه خودشان مانع می‌شدند با شرایطشان. خب این سیاست‌ها به وزارت خارجه دیکته شد و ما هم در وزارت خارجه برای اینکه به این اهداف و به خصوص روی مسائل اقتصادی بتوانیم موفق باشیم آمدیم یک سری تایتل‌ها یا عنوان‌هایی را تعریف کردیم. گفتیم که ما وظیفه‌مان این است که برای ایجاد ارز خارجی هرچه بیشتر، برای ایجاد شغل و امنیت تلاش کنیم. این سه تا اصل بود. خب برای اینکه بتوانیم خلق ارز خارجی داشته باشیم باید صادرات زیاد داشته باشیم. در کنارش واردات هم داشته باشیم. خب صادرات یک چیزی طبیعی است که باید این کار بشود خب حالا باید روی تعرفه‌ها، روی تصمیماتی که در داخل کشور می‌آید چون می‌دانید که ما بلافاصله تا یک چیزی در کشور کم می‌شود، کالای صادراتی که تنظیم شده لب مرز این را متوقف می‌کردیم و ضایعات داشت در این جهت تلاش می‌کردیم که این موانع را رفع کنیم و همچنین روی بازارهای جدید خیلی کار می‌کردیم.
فارس: بازاری که تا حالا کسی روی آن سرمایه گذاری نکرده منظورتان است؟
صفری: بازاری که کسی کار نکرده و نمی‌رفته که یکی آفریقا بود، یکی آمریکای لاتین بود و شرق آسیا مثل ویتنام و جاهای مختلف. البته من در آن سیاست هم بگویم که خب یک کشورهایی هدفی هم داشتیم که روسیه جزو اوراسیا بود، هند و چین. این کشورها جز کشورهای هدف ما بود. البته ترکیه و این‌ها هم که همسایه هستند مشخص بود.مطلب دوم واردات بود. همیشه من گفتم آقا شما واردات می‌کنید که دارید ارز خرج می‌کنید، چه جوری دارید صرفه‌جویی و خلق ارز می‌کنید؟ خب ما می‌گفتیم که کالایی که انحصار یک کشور هست مسلماً گران‌تر است، ما می‌رفتیم می‌گشتیم این کالا را با همان کیفیت از کشورهای مختلف وارد کنیم. خب این یک رقابتی می‌افتاد و این قیمت پایین‌تر می‌آمد و ارز کمتر از کشور خارج بشود مثلاً غلات وقتی که از روسیه و قزاقستان و گوشت از کشورهای همسایه ایجاد شد مصرف دلار ما کمتر شد، حمل و نقلش کمتر شد، مصیبت و مشکلاتی که داشتیم مثلاً از راه دور و آن طرف اقیانوس بیاید خب این یک صرفه‌جویی زمانی و یک صرف دلاری داشت. در ضمن امنیت هم داشت و شغل هم که حالا در کنار این مسئله ایجاد می‌شد.مسئله سوم انتقال تکنولوژی است. خب کالاهایی که مورد نیاز ماست در جهت اقتصاد مقاومتی و در جهت استقلال کشور ما به خصوص روی کالاهای اساسی مثل دارو و مثل غلات و این مسائل، دنبال این کار هم بودیم که این کار در کشور شکل بگیرد. خب مثلاً فرض کنید کودی را که ما از یک کشور انحصارش بود رفتیم این کود را از چهار کشور وارد کردیم. این رقابت عدد را بین آن چهارتا کشور پایین آورد و بعد از آن آمدیم روی انتقال تکنولوژی آن کار شد.
الان در بندرعباس و در هرمزگان دارد این کار انجام می‌شود. معادنی هم که مربوط به این بوده در داخل کشور، در استان یزد مثل خور بیابانک این‌ها معادن فعال شده و می‌تواند این حرکت در سال آینده در زمینه این کودی که وارد می‌کردیم بتوانیم خودکفا بشویم. پس این هم شغل است و هم خلق ارز است و هم استقلال. اما یک نکته دیگر هست؛ ما در مقابل این، وقتی که ما صادر می‌کنیم به یک کشوری باید این بازار را دائم داشته باشیم. چرا ما می‌توانیم صادر کنیم؟ این توانایی‌ها قدرت کیفیت کالای ما و نیاز آن کشور است. خب برای اینکه این بازار برای ما دائمی باشد باید یک انتقال تکنولوژی در آن کشور انجام بدهیم و تولید ابتدایی تا تولید نهایی را در آن کشور داشته باشیم که آن بازار همچنان به ما وابسته باشد. ما با این انتقال تکنولوژی هم بازارمان را تثبیت می‌کنیم و هم چون این انتقال تکنولوژی را انجام دادیم مجبوریم کیفیت کالای خودمان را روز به روز بالا ببریم و با تکنولوژی‌های نو کار کنیم که این بیشتر کار شرکت‌های دانش بنیان هست که انجام شود. پس این انتقال تکنولوژی فقط این نیست که به داخل بیاوری بلکه باید انتقال تکنولوژی به آن کشورهایی که صادرات داری هم داشته باشی؛ حالا در اوراسیا است یا در کشورهای همسایه. در کنار این، صدور خدمات مهندسی است. صدور خدمات مهندسی از صادرات بسیار مهمتر است چون یک کار دراز مدت، ارزآور و ایجاد شغل و امنیت برای تو می‌کند. در کشورهای همسایه و در آفریقا این یکی از اهداف ما بود.
من معتقدم ما با توانایی که شرکت‌های صدور خدمات مهندسی یعنی هم خدمات و هم مهندسی دارند ما بین 10 تا 20 میلیارد به راحتی می‌توانیم پروژه بگیریم و انجام بدهیم و تجربه ثابت کرده که این کار انجام می‌شود. البته این‌ها سیاست‌هایی بود که جناب آقای رئیس جمهور دستور داده باید دنبال شود که خب به کشورهای مختلفی تشریف بودند که نمونه آن سریلانکا و اندونزی بود. خب پس صدور خدمات مهندسی هم برای ما بسیار اهمیت دارد مثلاً ما در عراق، در کشورهای آسیا، در آفریقا، در کشورهای آمریکای لاتین و داریم و باید روی این قضیه تمرکز کنیم. یک مقدار مشکل ضمانت نامه داشتیم که ضمانت بدهیم؛ خب بخش بیمه وزارت بازرگانی سقف بیمه را بالا برد و توانست این ضمانتنامه را حل کند. حالا بعداً من می گویم که از طریق دیگری می‌شود این ضمانت نامه را حل کرد یعنی از طریق بریکس و شانگهای.
فارس: آقای دکتر؛ در کشاکش این اتفاقاتی که در این زمانی که شما طی این سه سال مستقیماً با شهید رئیسی و دستگاه دیپلماسی در ارتباط بودید و پرونده‌های ویژه‌ای را پیگیری می‌کردید می‌خواستیم ببینیم خاطره خاصی اگر از خود شهید رئیسی اگر هست بفرمایید.صفری: آقای رئیسی هیچ سفر خارجی را تا زمانی که هدف و منافع آن مشخص نمی‌شد اانجام نمی‌داد. همیشه می‌گفتند این سفر چه چیزی برای مردم دارد که من این سفر انجام بدهم؟ چه اثری روی اقتصاد دارد؟ چه اثری روی سفره مردم دارد؟ همیشه تا این نتایج برایشان مشخص نبود هیچ سفری را انجام نمی‌دادند. همیشه سؤال می‌کردند آقا خب من حالا پا شدم رفتم اینجا چه اثری دارد؟ گزارش داده می‌شد خدمتشان که آقا اثرش این‌هاست مثلاً سفر اندونزی که خب سفر بسیار مهمی بود. کشوری مسلمان با جمعیت 250 میلیون نفر. حالا ابعاد فرهنگی و سیاسی جدا اما ابعاد اقتصادی برایشان خیلی مهم بود. خب ما خدمت ایشان عرض کردیم که یکی از کارهای مهمی که ما در آنجا داریم صدور خدمات مهندسی مان است. دوم صادرات ماست.
صادرات کالاهای استراتژیکی در دارو، در تجهیزات و تجهیزات پزشکی. خب در آن سفری که انجام شد در سر میز مذاکره دو رئیس‌جمهور محترم شهید رئیسی و رئیس جمهور محترم اندونزی که شکل گرفت وزیر بهداشت اندونزی دستگاه جراحی رباتیک از راه دور ما را او پرزنت کرد یعنی نه ما بلکه او گفت که کیفیت کالا چگونه است و اینکه حدود 200 تا 250 تا پزشک‌های اندونزی آموزش داده شدند که با این دستگاه رباتیک کار کنند و یک تستی را آماده کرده بودند به فاصله 500 کیلومتر با فیبر نوری و با اینترنت کیفیت بالا که این تست انجام بشود یک جراحی بشود که خب به دلایلی که مثلاً آقای رئیس جمهورها نشسته‌اند و خون هست و این‌ها دیگر قطع شد ولی این توضیحات داده شد. تا الان هم سه تا دستگاهش به آنجا رفته و تا 10- 12 تا سفارش دادند. همه فکر کنم مجانی است ولی پول دادند و ما صادر کردیم. خب رئیس جمهور در این سفر منافعش را برای کشور دیدند و رفتند. روی پالایشگاه‌ها، روی فرآورده‌ها، روی صادرات ما و زمینه‌های صادراتی ما و آموزش خب این یک نمونه است. به آفریقا که رفتند خب بعد از 45 سال گوشت از آفریقا وارد شد؛ با کیفیت، با واکسن‌های ایرانی و قرنطینه‌های مختلف الان دارد از کنیا می‌آید، از آفریقای جنوبی می‌آید، از تانزانیا و ... می‌آید. در صادرات الان ما خانه‌های فناوری داریم. خانه فناوری چیست؟ شرکت‌های دانش بنیان است که این‌ها خودش یک نمونه قدرت و ابرقدرتی است که کشور رفته کالاهای پزشکی و محصولات کشاورزی را تولید کرده است. کودهای ارگانیکی که دانش بنیانان ما ایجاد کرده بودند و تولید کرده بودند.
صادرات داروی ما به کشورهای آفریقایی، دانش آی سی تی ما، پلتفرم‌های ما، آموزش‌هایی که ما آنجا می‌دادیم خب این‌ها یک نمونه بود. سفرهای ایشان تا این نتایج را نداشت، سفر نمی‌کرد. خب البته با یک سفر که کار شکل نمی‌گیرد. ابتدای کار جرقه‌اش زده می‌شد و این ادامه دار بود و بعد پیگیری هم می‌شد. ایشان همیشه می‌فرمودند دستور 20 درصد، پیگیری 80. روحشان شاد همیشه ایشان می‌گفتند که من کارشناسم، من بیکارم، بگویید تا پیگیری کنم و پیگیری هم می‌کردند. به من که معاون وزیر خارجه بودم، ایشان در هفته دو دفعه سه دفعه زنگ می‌زنند که آقا این کار چه شد؟ آن پول چه شد؟ آن صادرات چه شد؟ ترانزیت چه شد؟ بریکس چه شد؟ شانگهای چه شد؟ نتیجه چه شد؟ یعنی دائم پیگیری می‌کردند و روی مسائل مختلف ایشان پیگیر بودند. پس سفرهای ایشان هدف دار بود. مثلاً سریلانکا که می‌رفتیم می‌گفتند چه چیزی دارد؟ یا سفر پاکستان چه چیزی دارد؟ می‌گفتیم علاوه بر مسائل فرهنگی و مسلمان بودن و این‌ها، بازارچه‌ها را دارد و این اثرات را دارد، صادرات ما خارج از چهارچوب است که اینگونه می‌آید داخل چارچوب، کریدورهای مختلف، ترانزیت‌های مختلف و ایشان قانع می‌شد و سفر هم که انجام می‌شد از فردایش پیگیری، وظیفه وزارت خارجه بود با ارگان‌ها و یکی از نکات مهمی که ایشان همیشه تاکید داشت کمیسیون‌های مشترک بود. در یک سال ما توانستیم 24 تا کمیسیون مشترک را برگزار کنیم حتی با کشورهایی که هیچ وقت برگزار نشده و این ادامه داشت و می‌گفتند گزارشاتش را به من بدهید و نتایج سفرات من را هم بگویید که کارهایش به کجا رسید.
فارس: این فرصت‌های بریکس و شانگهای هم که الان مطرح کردید، هم لطفا برای تشریح کنید؟ صفری: خب ایشان خیلی روی بریکس و شانگهای تاکید داشتند، با دستوراتی که دادند و پیگیری‌های خاص خود ایشان، با مذاکرات با سران و همچنین وزارت خارجه از یک سال قبلش فرمودند که ما باید عضو بریکس بشویم و در عرض یکسال شدیم. می گویم دیگر خود ایشان بسیار مؤثر بود، وزارت خارجه هم بالاخره به عنوان کارمندهای ایشان کار را انجام دادیم. حالا یک کسی می‌گفت آقا ما عضو بریکس شدیم چه فایده‌ای دارد؟ ببینید من یک نکته به شما بگویم. این که فردا دو کیلو برنج را بگذارند در بریکس و به شما بدهند نیست اما بریکس به خاطر ارتباطات و آن ایونت یا حادثه‌ها و جلساتی که برگزار می‌شود این‌ها بسیار مؤثر است. مثلاً ببینید الان مسئول بریکس روسیه بود. 280 تا ایونت یا حادثه بود. یعنی چه؟ یعنی تمام وزرای این کشورها چه اصلی‌ها و چه پارتنرهایش که حدود 30 تا 35 نفر هستند این‌ها دور هم جمع می‌شوند در موضوعات مختلف مثلاً در بخش کشاورزی، در بخش راه، در بخش ترانزیت، در بخش تکنولوژی، در بخش هوا فضا، در بخش پزشکی، در بخش دارو، این پلتفرم، پلتفرمی است که ما می‌توانیم از این پلتفرم در روابط دوجانبه استفاده کنیم. من این را خدمت شما عرض کنم ببینید شانگهای و بریکس دو موقعیت عالی است که روسای جمهور حداقل سالی دو بار همدیگر را می‌بینند. این کار دوجانبه که نبوده است، به خصوص کشور هند و روسیه و چین. حالا در شانگهای هم همین است. خب همین حوادثی که ملاقات‌های روسای جمهور می‌شود در آن ملاقات‌ها روابط دو جانبه آنجا بررسی می‌شود منهای اجنده‌های بین‌المللی. در این جلسات کارهایی که انجام می‌شود.
ایران با عضویت در بریکس مراودات اقتصادی خود را ارتقا داد
ببینید مثلاً من دارم می گویم در مورد کشور اتیوپی همیشه می‌گفتند آقا اتیوپی با ما کار ندارد، در بریکس نماینده دولت، رئیس بانک مرکزیشان بود وقتی که من این را دیدم گفت مشتاقند و ارتباط آقای فرزین با نماینده اتیوپی شروع شد. ارتباطات، مراودات، صحبت‌ها و فیس تو فیس و صورت به صورت دیدن بر مسائل تأثیر می‌گذارد. الان رابطه ما در بانک مرکزی ما با روسیه و بانک مرکزی ما با هند بانک مرکزی ما با کشورهای مختلف بریکس الان یک جهش بالایی داشته است؛ به خصوص در مورد مسائل علمی، فنی و ترانزیت. ببینید الان شما وقتی که این کشورهای شانگهای و بریکس دور هم می‌نشینند یکی از مسائل مسیرها و روت هاست. الان از کشور چین می‌آید به قزاقستان، از قزاقستان به ترکمنستان و بعد ایران و جاهای مختلف. پس در بخش انرژی، در بخش ترانزیت، در بخش حمل و نقل، در بخش تکنولوژی و تکنولوژی‌های مختلف، در بخش آموزش، در بخش کشاورزی که هم انتقال تکنولوژی است و هم خرید و هم فروش، در بخش دانش بنیان‌ها هست و این‌ها تمام زمینه‌هایی است که می‌تواند این نان را در سفره مردم بیاورد. جدیت هم هست.
اگر ما وارد بریکس نمی‌شدیم چه موقع همچین پلتفرمی بود که ما سالی 2 دفعه سه دفعه این مقامات برزیل و آفریقای جنوبی و هند و چین و روسیه را ببینیم و آن 33 کشوری که الان به عنوان پارتنر هستند؟
فارس: یعنی 33 تا کشور منتظرند بیایند داخل؟صفری: بله ولی وقتی که شما می‌روید وزیر خارجه‌اش را می‌بینید، معاون وزیر خارجه‌اش را می‌بینید، وقتی که می‌روید رئیس‌جمهورهایشان آنجا هستند. این‌ها ارتباطات است و در شانگهای هم همین است. نخست وزیر پاکستان را می‌بینید، نخست وزیر هند و روسای مختلف را می‌بینید. خود اوراسیا زمینه بسیار خوبی برای ما است هم برای صادرات، هم برای واردات، هم انتقال تکنولوژی و هم ترانزیت.فارس: آقای دکتر یک مسئله دیگری که الان تقریباً از زمان دولت شهید رئیسی بوده و تا الان هم ادامه داشته قراردادهای راهبردی ما با کشورهای روسیه و چین که حالا طی عناوین مختلف مطرح می‌شود. این‌ها را هم اگر آقای دکتر یک توضیحی بفرمایید.صفری: البته من فکر کنم مال روسیه آماده است. ما یک قراردادی با روسیه داشتیم و الان دوباره این را ریوایز کردیم بعد پنج سال یا 10 سال. خب وقتی که می‌آید یک عبارتی را یک کارشناس جمله‌اش را درست می‌کند زمان می‌برد اما این آماده است که امضا بشود. در مورد چین هم که قبلاً همین قرارداد 25 ساله امضا شده ولی در قرارداد 25 ساله همه فکر کردند نوشته که آقا 20 کیلو گوشت بخرید، 2 کیلو فلان بدهید، بیمه اینجوری، نه آنجا زمینه‌هایش آماده شده است مثلاً در مورد ترانزیت عملیاتی شده، در مورد خرید، در مورد صادرات. مثلاً ما مجوزهایی که در مورد صادرات کالاهای ایرانی را به چین داشتیم مثل زعفرانمان، مثل میوه جات و مرکباتمان و مرغمان و عسلمان و ... خب برای بازار به این بزرگی مجوزها گرفته شده است.
مثلاً در مورد شیلات این‌ها از ما 500 هزار تن 600 هزار تن میگو می‌خواهند، ما می‌توانیم صادر کنیم پس زمینه هست. در این شانگهای یا بریکس این زمینه‌هاست که ایجاد می‌شود و در موردشان صحبت می‌شود و ما باید ظرفیت سازی کنیم؛ راجع به مصالح ساختمان، راجع به کالاهای مختلف. این نکته‌ای که شما میگید مجوزهایش است. خب حالا شما 500 هزار تن توانستید خب بعد باید این زمینه را هم بسازید. اگر ما در شیلات عمل کنیم بین 5 میلیارد تا 6 میلیارد می‌توانیم صادرات شیلاتی داشته باشیم به چین. الان حدود 800 تاست می‌خواهیم برسانیمش به یک میلیارد. چرا 5 میلیارد نمی‌شود؟ به روسیه همینجور روی مرکباتمان و روی مسائل مختلف بالاخره زمان می‌برد. الان داروهای ما در کشورهای اوراسیا، روسیه و کشورهای مختلف الان دارد صادرات می‌شود.فارس: این کوریدورها چگونه است؟صفری: کوریدر هم یکی کریدور شمال و جنوب است که خب قرارداد آستارا-رشت امضا شده، به نظر من یکی از اولویت‌ها است و ما این را باید بسازیم، وام داده شده و در مورد این هم که میگویند ظرفیت نیست، اتفاقاً ظرفیت زیاد است و اصلاً نباید شک کنیم. میگویند آقا گارانتی بار به ما بدهید. اصلاً اتوماتیک بار هست اما ما باید در این کریدورها که یکی کریدور شرق به غرب است که از سرخس به اروپا می‌رود، یکی کوریدور شمال به جنوب است که از چابهار می‌گذرد. خوشبختانه در این دولت ادامه داشته و از چابهار به خاش با سرعت انجام می‌شود و انشالله تا سال آینده این تکمیل می‌شود که این کریدور به سرخس شکل بگیرد. کوریدر آستار- رشت هم هست که در زمان آقای رئیسی شروع شده بود و آقای پزشکیان هم دستور دادند که هرچه زودتر زمین‌ها تملیک بشود و این کار شروع بشود. کریدور دیگری هست از شرق به غرب هست.
روی کوریدر شلمچه بصره هم دوباره در این دولت پیرو همان کارهای قبل دوباره دستور داده شده و بودجه‌هایش دارد شکل می‌گیرد و سازمان‌های ما شلمچه- بصره و آن پل را دارند آماده می‌کنند و این هم مسیر بسیار مهمی برای ما است.یک بعد دیگرش کرمانشاه و خسروی است که به خانقین وصل شویم و از آن طرف به دریا مدیترانه برویم. این هم باید جزو اولویت ما باشد. چشمه ثریا هست که ما وصل بشویم به ترکیه که این را هم، هم جناب آقای رئیسی و هم آقای دکتر پزشکیان روی آن دستور اولویت دادند که هرچه زودتر انجام بشود و کریدوری که از چین می‌آید به سرخس و سرخس می‌آید که همان راه ابریشم است اما ما قطار سریع‌السیری که بارها مقام معظم رهبری دستور دادند بین تهران مشهد، باید زودتر شکل بگیرد. قطار تهران اصفهان ما که سرعت بالا هست باید شکل بگیرد. ببینید ما چرا نباید تکنولوژی نو را مردممان استفاده کنند اگر قطار تهران اصفهان راه بیفتذ میدانید چقدر ما در بنزین و در هواپیما صرفه جویی خواهیم کرد. زوار از تهران به مشهد اگر با قطار سریع السیر بروند چقدر خوب است. ما روزی چقدر پرواز به مشهد داریم؟ چند تا مسافر می‌برد؟ صرفه‌جویی در وقت و تعداد به عنوان یک کار گردشگری و به نظر من از تهران هم باید این ادامه پیدا کند به تبریز که کریدور شرق به غرب ما تکمیل شود. البته کریدور شمال به جنوب، بندر کاسپین، آماده است، سرخس آماده است، اینچه برون آمده است انشالله آستارا- رشت هم باید به زودی انجام بشود. آقا دو سال طول می‌کشد، اشکال ندارد ما از کریدورهای دیگر باید این کار را شکل بدهیم.
داستان عاق بند که از طریق آذربایجان به ایران می‌آید و به نخجوان می‌رود هم دارد با سرعت کارش جلو می‌رود و زودتر تکمیل شود. پس کریدور شمال به جنوب ما اگر این فرصت‌ها را از دست بدهیم در منطقه می‌بازیم. یکی از جاهایی که ما می‌توانیم این را پروموت کنیم در شانگهای و بریکس است. یک نکته من بگویم در مورد ترانزیت که ما سال گذشته 17 و نیم میلیون تن، تقریباً 80 درصد 85 درصدش جاده‌ای بوده است. این عدد امسال به 22-23 می‌رسد ولی درصد راه آهن کم است. ما اگر درصد راه آهن را بالا ببریم که ارزن‌تر هم هست و به صرفه‌تر هم هست و باید زمان این ترانزیتمان را در کشور کوتاه کنیم، در سرخس ماندگاریشان زیاد است، در اینچه برون زیاد است و در مورد خود آستارا که کار دارد ترکیبی انجام می‌شود از چابهار به خاش با کامیون که انشالله این راه بیفتد، اگر این کوریدورهای راه آهنی تا یک سال 2 سال دیگر تکمیل بشود که واجب است و من نظرم این است که از نان شب برای ما واجب‌تر است و بارش حتماً هست که باری که از هند از چین می‌آید می‌تواند از این طرف به آسیای مرکزی برود و بعد هم می گویند که باید به دنبال بروی، بار که خودش نمی‌آید باید تو بروی بازاریابی کنی، تو باید قیمت مناسب بدهی، تو بهش گارانتی بده من پنج روزه بارت را به جنوب می‌رسانم. وقتی طرف بارش سی روز طول می‌کشد نمی‌آید. بار گوگل، بارهای فراوانی 160 تن تا 200 تن روسا بار دارند، میلیون تن، ما می‌خواهیم 60 میلیون تُنش را انتقال بدهیم خب اگر نشود از طریق‌های دیگر اقدام می‌کنند. ببینید ما نمی‌دانیم در سال آینده در اروپا و این‌ها چه اتفاقاتی می افتد. من نظرم این است که اتفاقاتی خواهد افتاد. پس این کریدورها باید باشد که مسیر ما بهترین مسیر است.
چرا اسامی خریداران نفت ایران اعلام نمی‌شود ؟
بعد شما می‌دانید هر یک تن 100 دلار برای ما دارد. پس 20 میلیون تن یعنی 2 میلیارد، 40 میلیون تن 4 میلیارد، این فقط درآمد دولت اس. حالا ایجاد شغلش، همان تایتلی که من گفتم، امنیت کشور اگر از طریق کشور شما رد شوند امنیتتان بال می‌رود، خب به خصوص لب مرزها. کریدور پاکستان- ایران- ترکیه مهم است. قطاری که در جاسک است در سراوان هست این‌ها باید تقویت بشود، ثریا چشمه باید باشد که خب این‌ها جزو پروژه‌هایی که در این دولت هم به خصوص جناب آقای رئیس جمهور در جلسات تذکر دادند. در برنامه بودجه آقای پورمحمدی شخصاً دارند در اینجا دنبال می‌کنند که انشالله بشود. من دوباره می گویم هی نگوییم آن کریدور راه افتاد و نشد، نه ما باید تمرکز بدهیم و کاری هم نداشته باشیم چه کسی دارد چکار می‌کند، شما زمینه را آماده کنید ببینید بار به سمت شما می‌آید یا نه.
فارس: سؤال پایانی آقای دکتر یک شبهه‌ای مطرح می‌کردند در زمان شهید رئیسی و دستگاه دیپلماسی آن موقع به نوعی در رابطه با اینکه نگاه به شرق خیلی بیشتر از نگاه به غرب است و یک موازنه‌ای نیست.صفری: شرق کجا؟ یعنی از لحاظ شمال و جنوب و شرق و غرب؟فارس: نه شرق و آن بلوک شرقی بلوک شرق.صفری: روسیه که بلوک شرق نیست دموکراسی دارد. چین بلوک شرق است که بزرگترین اقتصاد دنیا را دارد. پس شرق و غربش این نیست.
فارس: برخی می‌گفتند اروپا نادیده گرفته شده!صفری: نه نادیده گرفته نشد، کار نمی‌کرد، شما جلو می‌رفتید ولی کار نمی‌کرد. جلو کامیون ما را می‌گرفت، برگ سبز بهش نمی‌داد، ما بهشان می‌گفتیم ولکام آن‌ها ولکام نمی‌دادند و من این را بگویم به هر صورت ما با همه کشورها دوست داریم و علاقمند هستیم ارتباط داشته باشیم منتها باید کارمان برد برد باشد. حالا یکی می‌گوید آقا این بردش ضعیف است تو با آن کار کردی نه مجموعه و پکیج بگیر، ببین آیا برد برد هست یا نه؟ در مورد فروش نفت ما نه به یک کشور خاص نبود. نمی‌توانیم بگوییم به کجاها بوده، کار داشته انجام می‌شده و بعضی موقع‌ها هم یک سوالاتی از آدم می‌شود که تو بیایی سِرّ کارت را افشا کنی اما نباید هم ما این کار را بکنیم. ما باید بعضی از انتقادات را بپذیریم ولی آن اصل منافع نظام را در سکوت حفظ کنیم. این یکی از مسائلی است که من همیشه گفتم.